جوان آنلاین: با استقرار صورتحساب الکترونیک، بزرگ‌ترین گام در برخورد با بخش زیرزمینی و غیرشفاف اقتصاد انجام خواهد گرفت و دیگر شرکت‌های صوری و غیرواقعی نمی‌توانند با صدور فاکتور‌های جعلی از پرداخت مالیات فرار کنند و به این ترتیب امکان رقابت واقعی و برابر بین بخش شفاف و غیرشفاف اقتصاد در این بخش فراهم می‌شود.
نظام مالیاتی هوشمند، یکی از ارکان اصلی ایجاد رقابت عادلانه در اقتصاد است. زمانی که یک تولیدکننده شفاف به‌موقع مالیات خود را پرداخت می‌کند، اما رقیب زیرزمینی بدون پرداخت کوچک‌ترین عوارض و مالیاتی به فعالیت می‌پردازد و حتی قیمت پایین‌تری نیز ارائه می‌دهد، نتیجه‌ای جز تضعیف بخش مولد و افزایش ناکارآمدی اقتصادی به دنبال نخواهد داشت. از این رو تکمیل سامانه مؤدیان و استقرار کامل صورتحساب الکترونیک، یکی از راهبردی‌ترین گام‌های کشور در مسیر اصلاح فضای کسب‌وکار و تقویت رقابت‌پذیری است.
در سال‌های گذشته، بخش زیرزمینی اقتصاد با استفاده گسترده از فاکتور‌های کاغذی و جعلی توانسته بود حجم قابل‌توجهی از فعالیت‌های خود را از دید سازمان امور مالیاتی پنهان کند. این سازوکار فسادزا موجب می‌شد شرکت‌های صوری به‌عنوان فروشنده ظاهر شوند، فاکتور ساختگی صادر کنند و در نهایت، مؤدیان شفاف هزینه این تقلب را بپردازند. این فرایند ناعادلانه هم باعث فرار مالیاتی گسترده بخش‌های زیرزمینی شده و هم رقابت را به ضرر فعالان قانون‌مدار اقتصاد برهم زده است.
اکنون با استقرار کامل صورتحساب الکترونیک، این بازی به پایان می‌رسد. در این ساختار جدید، هر صورتحساب پیش از ثبت در سامانه به‌صورت هوشمند اعتبارسنجی می‌شود و اگر طرف معامله، شرکت صوری یا غیرواقعی باشد ثبت فاکتور از ابتدا متوقف خواهد شد.
از سوی دیگر، این تحول کمک می‌کند تا رقابت در اقتصاد سالم شود. هنگامی که بخش رسمی و شفاف اقتصاد دیگر مجبور نیست هزینه تخلف رقیبان غیررسمی را بپردازد، فضای فعالیت برابر می‌شود و بنگاه‌های مولد می‌توانند با تکیه بر بهره‌وری و نوآوری و نه با دور زدن قانون رقابت کنند. در کنار این موضوع، استقرار صورتحساب الکترونیک هزینه‌های سربار و ریسک بنگاه‌های شفاف را کاهش می‌دهد.
در نظام قدیمی مبتنی بر فاکتور‌های کاغذی، یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های مؤدیان قانون‌مدار و شفاف، رد اعتبار مالیاتی پس از گذشت چند سال بود. مؤدی شفاف، فاکتور کاغذی و قانونی خرید خود را در سامانه ثبت می‌کرد و تصور داشت تکلیف مالیاتی‌اش را به‌درستی انجام داده است، اما پس از یک یا دو سال، سازمان امور مالیاتی اعلام می‌کرد فروشنده شرکت صوری بوده یا فاکتور جعلی صادر شده و بنابراین در لیست سیاه مالیاتی قرار گرفته است و با این اوصاف، باید مالیات طرف فروشنده که جعلی بوده را نیز مؤدی شفاف مالیاتی به‌همراه جرایم پرداخت کند. اما اکنون دیگر سازمان مالیاتی نمی‌تواند دو سال بعد به بهانه جعلی بودن فاکتور، اعتبار مالیاتی قانونی فعال اقتصادی را رد کند. این قطعیت و پیش‌بینی‌پذیری، اعتماد را به محیط کسب‌وکار بازمی‌گرداند و زمینه را برای گسترش سرمایه‌گذاری و تولید فراهم می‌کند.
از همین رو تکمیل سامانه مؤدیان یک گام حیاتی در زمینه تقویت رقابت‌پذیری در بازار تولید کالا و خدمات است. با حذف امکان رد اعتبار مالیاتی فاکتور‌های قانونی و جلوگیری از فرار مالیاتی بخش زیرزمینی، فضای اقتصادی کشور به سمت شفافیت و انضباط، در کنار حمایت از تولید حرکت می‌کند که همگی با استقرار صورتحساب الکترونیک محقق می‌شود. برنده اصلی این تحول، همان مؤدیان شفاف و قانون‌مدار هستند و بازنده اصلی نیز فضای غیرشفاف و زیرزمینی است که از این پس باید مالیات بر ارزش افزوده خود را پرداخت کند؛ بنابراین با استقرار صورتحساب الکترونیک، بزرگ‌ترین گام در برخورد با بخش زیرزمینی و غیرشفاف اقتصاد انجام خواهد گرفت و دیگر شرکت‌های صوری و غیرواقعی نمی‌توانند با صدور فاکتور‌های جعلی از پرداخت مالیات فرار کنند و به این ترتیب امکان رقابت واقعی و برابر بین بخش شفاف و غیرشفاف اقتصاد در این بخش فراهم می‌شود.
حمایت از مؤدیان قانون‌مدار
هادی محمدپور، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی درباره اهمیت استقرار صورتحساب‌های الکترونیکی گفت: در سال‌های اخیر، سازمان امور مالیاتی کشور اقدامات مؤثری در زمینه مدیریت مالیات و افزایش شفافیت انجام داده است. اقدام جدید این سازمان نشان‌دهنده تمایل به الکترونیکی کردن فرایند‌ها و کاهش وابستگی به کاغذ و فاکتور‌های سنتی است.
وی افزود: این تغییرات می‌تواند گریزگاه‌های موجود در نظام مالیاتی را کاهش دهد و به شفافیت بیشتری منجر شود. با بسته شدن گلوگاه‌های مالیاتی، پیش‌بینی می‌شود بیش از ۸۰ تا ۹۰ درصد مردم بر اساس اظهارنامه‌های خود مالیاتشان را پرداخت کنند. این امر موجب کاهش سردرگمی مؤدیان مالیاتی خواهد شد و شفافیت در فرایند‌های مالیاتی را افزایش می‌دهد.
محمدپور تصریح کرد: با کاهش کاغذ بازی‌ها و سندسازی‌ها، رسیدگی به پرونده‌های مالیاتی نیز روشن‌تر خواهد شد. این موضوع به ابعاد نظارتی کمک می‌کند و امکان بررسی دقیق‌تری نسبت به مالیات افراد و درآمد‌های جذب شده برای دولت فراهم می‌آورد.
وی خاطرنشان کرد: در نهایت، این تغییرات نویدبخش آینده‌ای روشن‌تر برای نظام مالیاتی کشور است که می‌تواند به بهبود رضایتمندی عمومی و اعتماد مردم به سیستم مالیاتی منجر شود.
الکترونیکی شدن نظام مالیاتی موجب کاهش خطای انسانی و فاکتورسازی‌هاست
مهرداد گودرزوند چگینی، عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی در رابطه با افزایش دقت مالیاتی با استقرار نظام مالیات داده‌محور بیان کرد: حرکت به سمت الکترونیکی شدن نظام مالیاتی می‌تواند به طور قابل توجهی به شفافیت مالیاتی کمک و از بی‌عدالتی در دریافت مالیات‌ها جلوگیری کند. این تغییرات نه تنها به بهبود وضعیت دریافت مالیات‌ها کمک می‌کند، بلکه می‌تواند مانع سوءاستفاده‌ها و رانت‌خواری‌ها شود و در نهایت عدالت در دریافت مالیات را تحقق بخشد.
وی افزود: بحث مالیات یکی از موضوعات کلیدی در شکل‌دهی به بودجه کشور است. اگر بتوانیم مالیات‌ها را به درستی جمع‌آوری کنیم و به شیوه‌ای صحیح هزینه کنیم، بخش بزرگی از مشکلات اقتصادی کشور حل خواهد شد. صورتحساب الکترونیک گامی اساسی در جهت اخذ مالیات از بخش زیرزمینی اقتصاد است.
گودرزوند در ادامه با اشاره به مشکلات فاکتورسازی‌های جعلی برای مؤدیان قانون‌مدار و چگونگی حل این مشکل توسط استقرار صورتحساب الکترونیک و همچنین تکمیل شدن سامانه مؤدیان خاطرنشان کرد: فاکتورسازی از سوی برخی فعالان اقتصادی فعال در بخش غیرشفاف و زیرزمینی اقتصاد موجب تحمیل هزینه مضاعف به مؤدیان می‌شود و یکی از مشکلات اساسی نظام مالیاتی کشور همین مسئله فاکتور‌های جعلی و شرکت‌های صوری بوده است. شرکت‌های صوری که با فاکتورفروشی و سندسازی از پرداخت مالیات فرار می‌کردند، اکنون قبل از انجام تخلف شناسایی و مسدود می‌شوند. این یعنی بخش غیرشفاف دیگر نمی‌تواند با مالیات صفر وارد میدان رقابت شود و با قیمت‌گذاری غیرواقعی تولیدکنندگان رسمی را به حاشیه براند. از این جهت، عدالت رقابتی در اقتصاد برقرار می‌شود و هزینه فرار مالیاتی به‌جای آن‌که بر دوش بخش شفاف باشد، بر عهده متخلفان واقعی قرار می‌گیرد. وی در ادامه افزود: چگونگی این اقدام نیز به این شکل است که با تحقق استقرار صورتحساب الکترونیک، نظارت پیشینی در این زمینه انجام خواهد شد و شاهد اعتبارسنجی شرکت‌ها و تعیین سقف برای صدور فاکتور هستیم که منجر به حل مشکل فاکتور‌های جعلی به نفع فعالان اقتصادی شفاف و قانون‌مدار شده است و از بروز دردسر برای آنان جلوگیری می‌کند.
گودرزوند تصریح کرد: یکی از مزایای اصلی الکترونیکی شدن نظام مالیاتی، کاهش خطای انسانی است. با حذف فرایند‌های کاغذی و جایگزینی آنها با سیستم‌های دیجیتال، سلیقه‌های مختلف و خطا‌های ناشی از آن به حداقل می‌رسد.
وی خاطرنشان کرد: این تغییرات می‌تواند در هر نقطه‌ای از کشور، از مناطق مرکزی تهران تا دورافتاده‌ترین نقاط، عدالت مالیاتی را برقرار کند. به این ترتیب، همه افراد و کسب‌وکار‌ها به طور یکسان تحت پوشش قرار می‌گیرند و از مزایای یک نظام مالیاتی شفاف و عادلانه بهره‌مند می‌شوند.
